Wśród nocnej ciszy – Festiwal Teatralny Boska Komedia 2019

Wśród nocnej ciszy, w „świecie, z którego bogowie odeszli”* jaka jest rola artysty? Na tak postawione pytanie poszuka odpowiedzi tegoroczny przegląd najważniejszych wydarzeń teatralnych w Polsce – Międzynarodowy Festiwal Teatralny Boska Komedia. W trakcie 12. edycji festiwalu zobaczymy 11 przedstawień konkursowych (INFERNO), 11 w sekcji PARADISO oraz 10 w PURGATORIO. Tegoroczny festiwal odbędzie się w dniach od 6 do 15 grudnia 2019 roku, sprzedaż biletów rozpocznie się 15 listopada br.

Głos artystów, chociaż donośny, zdaje się nie docierać tam, gdzie powinien. Dlaczego tak wielu ludzi daje się oślepiać przez fake newsy, urastające do rangi prawd, na których buduje się nowe porządki? Dlaczego tak wielu milczy wobec języka nienawiści, wykluczenia i pogardy? Co się stało, że ambitny projekt nowoczesnego człowieka uległ deformacji? Myślę, że zaproszone na festiwal spektakle przybliżą odpowiedzi na te pytania, tym samym potwierdzając, że w świecie dużych przewartościowań rola artysty jest szczególna. Daje on świadectwo czasom, w których żyje, daje nadzieję i nieustępliwie przypomina o ludzkich możliwościach, które tylko na krótki czas zapadły się pod naporem demagogii i etykiet – zapowiada tegoroczną 12. edycję Bartosz Szydłowski, dyrektor artystyczny festiwalu.

Podobnie jak w latach poprzednich zobaczymy najważniejsze przedstawienia sezonu rekomendowane przez komisję selekcyjną, w której w tym roku, poza krytykami teatru: Jackiem Wakarem, Jackiem Cieślakiem i Tomaszem Domagałą uczestniczyły także reżyserka Joanna Kos –Krauze oraz redaktorka „Wysokich obcasów” Paulina Reiter.  Przedstawienia zakwalifikowane do przeglądu obejrzy międzynarodowe jury, a następnie wybierze zwycięzców w dziewięciu kategoriach. W tym roku w jury zasiądą: Stefanie Carp, Dries Douibi, Qian Cheng, Glyn Roberts, Kristina Savickienė, Mark Yeoman.

*cytat z wiersza Tadeusza Różewicza „Der Tod ist ein Meister aus Deutschland”

KONKURS INFERNO

Czy w los kobiety zawsze jest wpisane cierpienie i konieczność walki o własny głos i pozycję? Z tegorocznego zestawienia konkursowych przedstawień widać, że marsz parasolek w polskim teatrze trwa.

W „Trojankach” Jana Klaty zwycięscy Achajowie zostają panami wszystkiego, a ich łupem stają się  kobiety, z królową Hekabe i jej córkami na czele. To one są głównymi ofiarami laboratorium przemocy, ostatnimi, które trzeba złamać, by móc budować nowy porządek.

Kobiece życiorysy wypełniają scenę w trakcie „Cząstek kobiety” Kornéla Mundruczó. Momenty intymne, wstydliwe, te, o których bohaterki „Cząstek” chciałyby zapomnieć – to z nich budowana jest narracja spektaklu.

Z odwróconą narracją mamy do czynienia w dwóch krakowskich spektaklach: „Panny z Wilka” w reżyserii Agnieszki Glińskiej i „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną” w reżyserii Pawła Świątka. To nie Wiktor i nie Silny opowiadają swoje historie, ale są „opowiadani” przez kobiety i to przez ich pryzmat oglądamy świat.

Kobiecy głos i kobiecy manifest usłyszmy w spektaklu „Kobiety objaśniają mi świat” w reżyserii Iwony Kempy. 

O kondycję polskiej szkoły i zmieniającą się rolę nauczycieli pytają Anna Smolar, reżyserka i dramaturg Michał Buszewicz kreując metaforę Dzikiego Zachodu w spektaklu „Kowboje”.

Spektaklem, który powstał jako bezpośredni odzew na protest w Sejmie osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin jest „Rewolucja, której nie było” Justyny Sobczyk. Aktorzy zawodowi i aktorzy z zespołem Downa z Teatru 21 komentują w formie spektaklu –koncertu dwa miesiące protestu, dodając czasami ironiczny, a czasami gorzki komentarz. Przede wszystkim jednak, oddają głos samym niepełnosprawnym i ich matkom.

O największej w Polsce grupie emigrantów, czyli o Ukraińcach opowiada spektakl „Lwów, nie oddamy” Katarzyny Szyngiery. W tym wycinku z  historii dwóch narodów liryzm miesza się z goryczą.

Próbę szerokiej, społecznej analizy podejmują dwa przedstawienia konkursowe: „Inni ludzie” Grzegorza Jarzyny oraz „Kino moralnego niepokoju” Michała Borczucha.  Grzegorz Jarzyna, reżyser wielokrotnie nagradzanego spektaklu „Między nami dobrze jest” tym razem sięgnął po najnowszy tekst Doroty Masłowskiej i wystawił go w rytmie hip-hopu. Warszawski blichtr kontra blokowiska, a gdzieś pomiędzy bijące serce Polski. „Kino moralnego niepokoju” 40 lat później – młodsze pokolenie przeżywa rozczarowanie wynikające z konfrontacji ideałów z beznadziejną rzeczywistością i powoli wycofuje się… w geście obywatelskiego nieposłuszeństwa.

O wolności i drogach, które do niej prowadzą opowiada „Najmrodzki, czyli dawno temu w Gliwicach” w reżyserii Michała Siegoczyńskiego.

PURGATORIO

PURGATORIO to spektakle i spotkania towarzyszące głównemu programowi.

Największym wydarzeniem tego cyklu będzie z pewnością „Capri –wyspa uciekinierów” w reżyserii Krystiana Lupy, która zostanie pokazana w dniach 14 i 15 grudnia. Reżyser w dobie narastających nacjonalizmów sięga po niejednoznaczne książki Curzia Malapartego, który w swoim życiorysie przeszedł etap fascynacji faszyzmem. Tytułowe Capri, wyspa – azyl, to miejsce, w którym  spotykają się różne postaci historyczne: przywódcy, zbrodniarze, artyści, marzyciele, filozofowie by  skonfrontować się ze sobą i ze swoimi wizjami Europy i świata. 

Ponadto program tej części festiwalu będzie się koncentrował na nowej  choreografii, narracje tych spektakli będą opierać się o ciało i jego rytm.  Zobaczymy pięć przedstawień wyrastających z tego nurtu, dwa zagraniczne: wschodzącej gwiazdy choreografii belgijskiej Michiela Vandevelde („Andrade”) o europejskim kolonializmie w Brazylii oraz południowoafrykańskiego artystę Stevena Cohena z mocnym i prowokującym swoją formą spektaklem „Put your heart under your feet… and walk!”. O kolonializmie oraz o fascynacji kulturą latynoską opowiada projekt taneczny Pawła Sakowicza pt. „Masakra”, a związek między ciałem śniącym i tańczącym bada Anna Nowicka w „This is the real thing”.  Znakomita choreografka Dominika Knapik pokaże „Babę –dziwo” opartą na tekstach Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, która opisuje kraj zwany Prawią, rządzony przez kobietę-dyktatora, która najsilniej dręczy kobiety.

Taniec i śpiew to ważne elementy melancholijnego, czerpiącego z tradycji operetki przedstawienia „Turnus mija, a ja niczyja” w reżyserii Cezarego Tomaszewskiego.

„Turnus…” to spektakl produkcji Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie, w tym gronie zostaną pokazane także inne krakowskie produkcje: „Dług” z Teatru Nowego Proxima w reżyserii Jana Klaty, „Anioły w Ameryce” w reżyserii Małgorzaty Bogajewskiej z Teatru Ludowego oraz „Życie jest snem” Gintarasa Varnasa z Teatru Bagatela. A na masaż śmiechem w intensywnym festiwalowym tygodniu zaprosi grupa Impro KRK zapraszając do teatru improwizowanego.

PARADISO

PARADISO to tradycyjnie teatr młodych, co roku w tym cyklu prezentujemy realizacje młodych twórców teatru.  Tym razem zobaczymy aż 11 przedstawień. Dwie tegoroczne premiery Teatru Łaźnia Nowa:  „Materiały do Medei” Jakuba Porcariego oraz „Równina wątłych mięśni” Renaty Piotrowskiej-Auffret. Dwa przedstawienia z Teatru Nowego Proxima „Opportunity” Agaty Koszulińskiej i „To my jesteśmy przyszłością!” Jakuba Skrzywanka. W sekcji Paradiso tradycyjnie znajdą się  pokazy przedstawień absolwentów i studentów szkoły teatralnej: Miry Mańki, Radka Stępnia, Karola Klugowskiego i  Radosława B. Maciąga – ich interpretacje tematu  „niepodległość”, zaproponowanego im przez Narodowy Stary Teatr oraz pokazy dyplomów szkół teatralnych: „Burza” w reżyserii Grzegorza Jarzyny, „Święta Joanna” Moniki Strzępki i dyplom z łódzkiej Szkoły Filmowej w reżyserii Mariusza Grzegorzka „Nie jedz tego! To jest na święta!”.

• Organizatorami wydarzenia są Teatr Łaźnia Nowa oraz Krakowskie Biuro Festiwalowe. Festiwal dofinansowano ze środków Gminy Miejskiej Kraków i Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Kultury.

Sprzedaż biletów na festiwal ruszy 15 listopada, bilety będzie można kupić online na stronie festiwalu https://www.boskakomedia.pl/ oraz korzystając z bezpośredniego linku https://bilety.boskakomedia.pl . Sprzedaż biletów będzie także prowadzona w kasie Teatru Łaźnia Nowa. Werdykt festiwalu zostanie ogłoszony 14 grudnia 2019 roku w czasie gali w Teatrze im. J. Słowackiego.