Festiwal Omnia Beneficia 2024 “Pro Organo” – inauguracja

26 czerwca 2024 miała miejsce inauguracja 46 Festiwalu Omnia Beneficia, dawniej Starosądeckiego Festiwalu Muzyki Dawnej. Festiwal w ubiegłym roku zmienił nazwę, ale prawdziwe zmiany nastąpią właśnie od tej edycji. A to wszystko za sprawą organów Jana Głowińskiego z roku 1679, które po rekonstrukcji zabrzmiały w starosądeckim kościele świętej Elżbiety, gdzie odbywa się większość festiwalowych koncertów.

„Czy z niebios wzniosłą pieśnią porównać można ziemski dźwięk? Jeśli odważy się jakikolwiek ziemski instrument, to tylko szlachetne organy” – tak w centralnym punkcie umuzycznionej przez Henry’ego Purcella Ody do świętej Cecylii napisał angielski poeta John Dryden.

Powyższy cytat w pełni usprawiedliwia nadanie tej edycji festiwalu podtytułu Pro Organo. Organy Głowińskiego ze starosądeckiej fary to instrument wyjątkowy. Ponieważ powstał prawie od zera, zgodnie z technologiami z lat w których powstawał – jego brzmienie jest najbliższe oryginalnemu, barokowemu. Większość organów z tych lat, na przestrzeni wieków ulegała modyfikacjom, remontom były przebudowywane i „ulepszane”. Przez to zatraciły swoje pierwotne brzmienie. O procesie powstawania organów, technologiach i niuansach budowy i rekonstrukcji opowiadał Szymon Januszkiewicz z SLJ Budowa Organów z Pruszcza Gdańskiego, w trakcie rozmowy „przedkoncertowej”, którą jak zwykle prowadził dyrektor artystyczny festiwalu prof. dr hab. Marcin Szelest.

Pierwszy festiwalowy koncert to Psalmy nieszporne w opracowaniu Lodovica Grossiego da Viadana, wydane w Wenecji w roku 1612. To kompozycja przeznaczona na cztery chóry, które rozmieszczone są różnych punktach kościoła. W wykonaniu biorą również udział organy, pozytyw, viola da gamba i puzony. W wykonaniu udział wziął Chór Polskiego Radia – Lusławice.

Bogactwo wykonawcze, perfekcja muzyków i śpiewaków a do tego nieopisywalny klimat świątyni, sprawiły, że ten koncert był wyjątkowy. Naturalna (analogowa) „kwadrofonia” wypełniła kościół świętej Elżbiety w Starym Sączu. Piszę, że koncert był wyjątkowy, ponieważ został oceniony w sposób absolutnie obiektywny. Otóż, obiektywną ocenę koncertów wydają… dzieci! Tak, tak – koncert można ocenić po tym, po jakim czasie dzieci małe i trochę większe, zaczynają się koncertem nudzić, kręcą się rozglądają i po chwili trzeba z nimi wyjść 🙂 Na tym koncercie, dzieci znudziły się baaardzo późno, a niektóre – dotrwały do końca!

Owacje były bardzo gorące, publiczność zachwycona, muzycy też nie kryli radości z wykonania takiego dzieła. Koncert był transmitowany przez Program II Polskiego Radia, jeśli komuś umknął, za chwilę będzie do obejrzenia na YouTube.

W drugim dniu udamy się do kościoła Sióstr Klarysek w Starym Sączu w którym znajduje się unikatowy, wczesnosiedemnastowieczny pozytyw szkatulny na którym zagra Artur Szczerbinin, partie wokalne wykonają Joanna Radziszewska-Sojka i Anna Zawisza – soprany

Poniżej kilka moich fotograficznych impresji z dnia pierwszego.