Projekt: UWAGA! Strefa LGBT – Teatr BARAKAH

Fundacja Dziesięciu Talentów na rzecz Teatru BARAKAH otrzymała środki w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy (Obszar 2. Ochrona praw człowieka i równe traktowanie) na projekt UWAGA! Strefa LGBT. Projekt ten jest odpowiedzią i stanowczą niezgodą na sytuację osób LGBTIQ w Polsce, której wstydliwym symbolem stały się tzw. „strefy wolne od LGBT” powstające w całym kraju.

W ramach projektu odbę się siedem debat z osobami ze środowiska LGBTIQ, działaczami, wykładowcami, dziennikarzami, artystami oraz wszystkimi zainteresowanymi. Ich tematem będą aktualne problemy, ale nie będziemy tylko dywagować – będziemy szukać rozwiązań. Planowane tematy to: sytuacja prawna LGBTIQ w Polsce; rodzice LGBTIQ; LGBTIQ na prowincji; LGBTIQ a kościół; sztuka LGBT; drag queens; przeciwdziałanie homofobii.

Na projekt składać się będą także pokazy artystyczno-performatywne twórców LGBTIQ (w tym premiera teatralna) oraz wernisaże i wystawy prac artystów ze środowiska. Przeprowadzone zostaną też warsztaty dla osób heteroseksualnych na temat dyskryminacji i jej skutków. Jednym z głównych działań projektu będzie kampania społeczna (online i w przestrzeni publicznej) wraz z akcją „Jestem!”, której szczegółów na razie nie zdradzimy, ale będzie o niej głośno!

Organizator: Teatr BARAKAH. Założony w 2004 roku przez absolwentkę krakowskiej PWST, reżysera i aktorkę Anę Nowicką oraz absolwentkę wrocławskiej PWST, aktorkę, scenografkę i kostiumografkę Monikę Kufel. Od tego roku nieprzerwanie działamy na krakowskim Kazimierzu. Na jego rzecz w 2007 roku została powołana Fundacja Dziesięciu Talentów, która jest organizacją non-profit. Realizujemy ponad 200 wydarzeń rocznie, głównie spektakle, ale także wydarzenia muzyczne, literackie, filmowe, wystawy i warsztaty edukacyjno-artystyczne. Od zawsze jesteśmy otwarci na różnorodność widzów i artystów, poruszamy aktualne problemy, zachęcamy do dyskusji oraz propagujemy postawy, takie jak tolerancja, poszanowanie bez względu na płeć, wyznanie, pochodzenie etniczne, kolor skóry, stopień niepełnosprawności. Mamy bogate doświadczenie we współpracy ze środowiskiem LGBTIQ. W latach 2016-2020 w teatrze odbywała się Jedyna w Polsce Rewia Drag Queen. W naszej siedzibie odbywały się pokazy performance’ów drag queens, wystawy i pokazy filmów w ramach Festiwalu Queerowy Maj oraz spotkania występujących u nas artystów i artystek LGBTIQ z widzami. Jesteśmy znani w Krakowie i Małopolsce jako jedna z instytucji najbardziej przyjaznych osobom LGBTIQ.

Partnerzy:

Federacja Znaki Równości jako pierwsza w Polsce zrzeszyła różne organizacje działające na rzecz społeczności LGBT+ w jedno, by działać wspólnie na rzecz budowania „społeczeństwa otwartego i różnorodnego, wolnego od wszelkiej dyskryminacji”. Działają na wielu polach: artystycznym i kulturowym, rzeczniczym i pomocowym, sportowym i prozdrowotnym. Miło nam, że w tym projekcie działamy razem!

Spółdzielnia Ogniwo to – jak sami siebie określają – Spółdzielczy Dom Kultury. Działają od ponad 6 lat, organizują debaty polityczne, warsztaty, spotkania autorskie, koncerty i pokazy filmowe. Skupiają się na współdziałaniu i demokracji. Znamy się od lat, przez kilka mieliśmy siedziby w tej samej kamienicy, fajnie, że kolejny raz robimy coś razem!

All In UJ to organizacja studencka, w której działają ci najaktywniejsi, a działają w wielu sferach: kultura, sport, nauka, imprezy. Współpracujemy od lat i cieszymy się, że znowu popracujemy wspólnie!

Trochę danych:

„Strefy wolne od LGBT” powstają na terenie całej Polski i zajmują już 30% powierzchni naszego kraju, głównie w jego części wschodniej i południowej. „Strefą” jest m.in. województwo małopolskie (jako 1 z 5 województw; na mocy Deklaracji Nr 1/19 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie sprzeciwu wobec wprowadzenia ideologii „LGBT” do wspólnot samorządowych) oraz kilkanaście małopolskich gmin i powiatów. Wg Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego te uchwały są sprzeczne z Konstytucją i „naruszają szereg powszechnie obowiązujących w Polsce aktów prawa krajowego, unijnego oraz międzynarodowego”. PTPA zwraca uwagę na symboliczny i społeczny wymiar tych uchwał oraz pisze: „Ponieważ władze samorządowe mają rolę w kształtowaniu akceptowalnych społecznie norm zachowań, uchwały mogą wywołać tzw. efekt mrożący (chilling effect) w jednostkach podległych oraz zwiększać częstotliwość występowania przestępstw z nienawiści”. Organizacje LGBT również zwracają uwagę głównie na społeczne i medialne skutki zjawiska. Uchwały o „Strefach wolnych od LGBT” przyczyniły się do zerwania przez partnerów zagranicznych współpracy z wieloma polskimi jednostkami administracyjnymi (np. Francuska Dolina Loary zamroziła współpracę z Małopolską), wstrzymania dotacji unijnych i na szczęście reakcja krajów zachodnich jest coraz bardziej stanowcza (Parlament Europejski ogłosił teren UE „Strefą wolności osób LGBTIQ”). Niektóre te uchwały zostały już wycofane przez sądy (decyzja WSA w Gliwicach ws. gminy Istebna i WSA w Radomiu ws. gminy Klwów po skargach RPO), ale już sąd w Krakowie uznał, że sprawa nie jest w ogóle zagadnieniem z zakresu administracji i skargę RPO na radę gminy Lipinki odrzucił.

Kosma Kołodziej, badacz zajmujący się grupami mniejszościowymi wykluczonymi w Polsce (w tym grupą LGBT), jeden z uczestników naszego projektu, w pracy „Sytuacja młodzieży LGBT w Polsce” („Zeszyty Naukowe” 4/2019) napisał, że aż 70% LGBT poniżej 25. roku życia ma myśli samobójcze. Tylko 15% jest w pełni akceptowanych przez swoich rodziców po coming oucie. Z kolei aż 40% zgłasza znęcanie się psychiczne, a 25% fizyczne z ich strony. To badania z roku 2016. Kołodziej badania powtarzał co dwa lata i w 2020 roku myśli samobójcze ma już 84%, a próby z 30% wzrosły do 45,6%. To zatrważające dane. Ale nic dziwnego, skoro w rankingu ILGA-Europe za rok 2019 mierzącego poziom równouprawnienia osób LGBTI w Europie Polska spadła na ostatnie miejsce. Na 100% punktów do uzyskania w dziedzinach „równość i niedyskryminacja”, „rodzina”, „przestępstwa z nienawiści i mowa nienawiści”, „prawne uznanie tożsamości płciowej i integralności cielesnej”, „publiczna przestrzeń prawa” i „azyl” Polska otrzymała 15,84%. Paulina Górska w tekście ‚Efekt tęczowej zarazy’? Postawy Polaków wobec osób LGBT w latach 2018-2019” opublikowanym przez Centrum badań nad uprzedzeniami pisze o pogarszaniu się postaw Polaków wobec LGBT w ciągu ostatnich lat oraz wzroście intencji zaangażowania się w działania mające na celu ograniczenie praw osób homoseksualnych.