FRYDERYK 2019, Gala Muzyki Poważnej – relacja

12 marca 2019 roku w siedzibie katowickiej NOSPR odbyła się Gala Muzyki Poważnej, plebiscytu FRYDERYK 2019. Poza wręczeniem statuetek, mogliśmy uczestniczyć we wspaniałym widowisku muzycznym. Wystąpili soliści Szymon Nehring, Janusza Wawrowski, Aleksander Dębicz i Ismail Lumanovski. Towarzyszyła im Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach pod dyrekcją Alexandra Humali.

Przed informacją o wynikach plebiscytu i wspaniałym koncercie towarzyszącym Gali, nie mogę powstrzymać się od napisania kilku słów o sali koncertowej Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Z racji zajmowania się od wielu lat muzyką, byłem w bardzo wielu salach koncertowych w Polsce i za granicą. Są lepsze lub gorsze, ale sala koncertowa NOSPR nie ma sobie równych. Akustyka tego miejsca jest niespotykana, przyznać muszę – nie spodziewałem się, że muzyka może tak brzmieć, zresztą nie tylko muzyka – tu nawet oklaski brzmią pięknie. Ale nie tylko akustyka, schody, szatnie, toalety, bufety … i absolutnie wszystko, jest takie jak trzeba, tam gdzie trzeba, w ilościach i rozmiarach takich jak trzeba.

Oprócz Gali rozdania nagród, wydarzenie było wielkim widowiskiem muzycznym.

Najpierw zagrał na fortepianie Aleksander Dębicz. Artysta zaprezentował technikę „niemal doskonałą”. Słuchałem jego płyty Invention i uważam ją za dzieło wybitne w warstwie kompozycyjnej i wykonawczej. W wersji granej na żywo, zabrakło mi jednak potężnej dawki emocji, która jest odczuwalna na płycie … czyżby trema???

Ismail Lumanovski, jest uznanym na świecie wirtuozem klarnetu (unikam używania stwierdzenia NAJ, w tym przypadku, choć z wielkim wewnętrznym oporami też go nie użyję …). Artysta potwierdził swoją najwyższą klasę, grając kompozycję Dybbuk na klarnet i kwartet smyczkowy (Wlada Marhuletsa), który wykonał z formacją Pan Ton Quartet. Utwór w konwencji współczesnej, trochę dziwny trochę tajemniczy, bardzo dynamiczny i energetyczny, mający potężny wpływ na emocje i wyobraźnię odbiorców. Zagrany perfekcyjnie przez Pan Ton Quartet i wirtuozersko przez solistę, dodam tylko że są tam partie wokalne oraz fragmenty, kiedy klarnecista gra … tylko na ustniku. Wiele wyjaśnia tłumaczenie żydowskiego określenia Dybbuk. „W mistycyzmie i folklorze żydowskim zjawisko zawładnięcia ciałem żywego człowieka przez ducha zmarłej osoby. Dybukiem nazywa się też samego ducha, duszę zmarłego, która nie może zaznać spoczynku z powodu popełnionych grzechów, i szuka osoby żyjącej, aby wtargnąć w jej ciało.„Wikipedia (PL)

Następny wykonawca to Janusz Wawrowski. Tu mogę z czystym sumieniem napisać Janusz Wawrowski to najlepszy dziś polski wirtuoz skrzypiec – (koniec cytatu). Dodatkowo, ten najlepszy dziś polski wirtuoz skrzypiec gra na jednym z najlepiej zachowanych Stradivariusów na świecie (!). Skrzypce powstały w 1685 roku, roku narodzin Jana Sebastiana Bacha. Maestro gra na nich od roku i jak powiedział, skrzypce nie są jeszcze do końca rozegrane … Usłyszeliśmy wirtuozerski Koncert skrzypcowy d-moll Henryka Wieniawskiego. Efekt był do przewidzenia, Janusz Wawrowski + skrzypce Stradivariusa + Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach pod dyrekcją Alexandra Humali. Usłyszeliśmy wykonanie wybitne i wyjątkowe. Aż strach pomyśleć, co będzie jak skrzypce Janusza Wawrowskiego będą do końca rozegrane! Jeśli kogoś interesują te skrzypce, ich historia i jak trafiły do Polski, tu można znaleźć informacje: strona internetowa Janusza Wawrowskiego.

Jak wszyscy zapewne wiedzą, najlepszy punkt programu zostawia się na finał. Chociaż … na tym koncercie nie miało to zastosowania, bo wszyscy wykonawcy byli wybitni. Organizatorzy na koniec zaserwowali nam jeden z najbardziej znanych i rozpoznawalnych przebojów muzyki poważnej, I koncert fortepianowy b-moll Piotra Czajkowskiego. Na fortepianie zagrał Szymon Nehring, jeden z najbardziej utalentowanych i obiecujących pianistów młodego pokolenia w Polsce – (koniec cytatu). Nic dodać nic ująć, Szymon Nehring na tym koncercie potwierdził wcześniejszy cytat. Dodam jeszcze, że mimo należenia do młodego pokolenia, posiada spory dorobek artystyczny. Zakładając, że pianista należy do młodego pokolenia i jest (jeszcze) obiecujący – myślę, że za jakiś czas, stanie się artystą światowego formatu. I znowu, fenomenalna akustyka sali koncertowej, precyzyjna i będąca w świetnej formie orkiestra pod batutą Alexandra Humali, wirtuozeria Szymona Nehringa zamieniły to wykonanie w wielki muzyczny spektakl.

W trakcie Gali honorowano także artystów szczególnie zasłużonych dla polskiej kultury muzycznej. Nagrody Złoty Fryderyk za całokształt osiągnięć artystycznych otrzymali: Jacek Kaspszyk – światowej sławy polski dyrygent, dyrektor artystyczny Filharmonii Narodowej w Warszawie oraz Wanda Warska – wokalistka jazzowa, kompozytorka i poetka, w której imieniu statuetkę odebrała córka – Gabriela Kurylewicz.

Później była „ścianka dla fotografów”, wywiady i celebrowanie sukcesu … I tu moja mała dygresja. Otóż, zauważyłem, że artyści „od muzyki poważnej”, są (poza poważnym graniem swojej poważnej muzyki), zdecydowanie mniej poważni – od muzyków „muzyki niepoważnej” czyli rozrywkowej i jazzu. Było to widać „na ściance” i w kuluarach. Ci „poważni” zdecydowanie bardziej cieszyli się z nagród, było wiele śmiechu i bardzo autentycznej radości. A może to jest tak, że gwiazdy muzyki rozrywkowej, bardziej (poważnie) muszą dbać o swój celebrycki wizerunek, będący w dzisiejszych (socialmedialnych) czasach, częścią ich kariery?

FRYDERYK diametralnie się zmienił. W nowej formule, otwartej na publiczność i w nowym miejscu. Wszyscy z którymi na ten temat rozmawiają, stwierdzili, że kierunek jest dobry. To pierwsza edycja „nowych Fryderyków”. Artyści, środowisko muzyczne i melomani muszą się do „nowego” przyzwyczaić. Nie odbyło się bez drobnych potknięć, co w przypadku „nowego i innego” jest nieuniknione. Z doświadczenia wiem, że takie niedociągnięcia są eliminowane w następnych edycjach. Formuła „mikrofestiwalu” w ramach Fryderyka wydaje się pomysłem bardzo dobrym a wydarzenie z czasem ma szansę zamienić się Wielkie Święto Muzyki.

Poniżej krótki fotoreportaż:

Foto © Andrzej Wodziński – Muzyczny Kraków

Poniżej znajduje się lista nagrodzonych statuetkami Fryderyka w kategorii muzyki poważnej. Osobiście uważam, że samo przyznanie nominacji do nagrody jest wielką nobilitacją dla twórcy. Uważam też, że w zasadzie statuetki powinni dostać wszyscy nominowani. Wiem, że moje pisanie pozbawione jest logiki. Wystarczy jednak zapoznać się z nominacjami, aby móc stwierdzić, że poziom artystyczny artystów i wykonań był bardzo wysoki, wyrównany i trudny do oceny. Nie komentuję decyzji kapituły, bo statuetka jest tylko jedna, wydaje się jednak, że ich praca była wyjątkowo trudna (i niewdzięczna …).

Laureaci Fryderyk 2019 w kategorii muzyka poważna:

Album Roku Muzyka Chóralna, Oratoryjna i Operowa
Stanisław Moniuszko – Widma.
Chór NFM, Wrocławska Orkiestra Barokowa pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka
Kompozytor: Stanisław Moniuszko
Wykonawcy: Jarosław Bręk, Aleksandra Kubas-Kruk, Mariusz Bonaszewski, Paweł Janyst,
Chór NFM, Wrocławska Orkiestra Barokowa pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka
Reżyser dźwięku: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko

Album Roku Muzyka Dawna
Marcin Mielczewski II. Wrocław Baroque Ensemble, Andrzej Kosendiak
Kompozytor: Marcin Mielczewski
Wykonawcy: Wrocław Baroque Ensemble pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka
Reżyser dźwięku: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko
Wydawca: Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, CD Accord

Album Roku Muzyka Kameralna
Giovanni Battista Pergolesi – Stabat Mater, Paweł Łukaszewski – Luctus Mariae. Anna Mikołajczyk-Niewiedział, Wanda Franek
Kompozytor: Giovanni Battista Pergolesi; Paweł Łukaszewski
Wykonawcy: Anna Mikołajczyk-Niewiedział, Wanda Franek, Zbigniew Pilch, Radosław Kamieniarz, Piotr Chrupek, Jarosław Thiel, Janusz Musiał, Marta Niedźwiecka
Reżyser dźwięku: Andrzej Brzoska
Wydawca: Wydawnictwo UMFC – Chopin University Press

Album Roku Recital Solowy
Hidden Violin. Janusz Wawrowski, Jose Gallardo
Kompozytor: Henryk Wieniawski, Grażyna Bacewicz, Ignacy Jan Paderewski, Ludomir Różycki, Mieczysław Karłowicz, Witold Lutosławski, Karol Szymanowski
Wykonawcy: Janusz Wawrowski (skrzypce), Jose Gallardo (fortepian)
Reżyser dźwięku: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko
Wydawca: Warner Music Poland

Album Roku Muzyka Symfoniczna i Koncertująca
Błażewicz, Łukaszewski, Czarnecki – Polskie koncerty współczesne.
Marcin Dylla, Paweł Gusnar, Jakub Jakowicz, Tomasz Strahl, Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego w Łomży, Jan Miłosz Zarzycki
Kompozytor: Marcin Błażewicz, Paweł Łukaszewski, Sławomir Czarnecki
Wykonawcy: Marcin Dylla, Paweł Gusnar, Jakub Jakowicz, Tomasz Strahl, Filharmonia Kameralna im. Witolda Lutosławskiego w Łomży pod dyrekcją Jana Miłosza Zarzyckiego
Reżyser dźwięku: Andrzej Brzoska
Wydawca: DUX Recording Producers

Lista laureatów pochodzi z komunikatu prasowego plebiscytu FRYDERYK 2019